Beauveria bassianapeýdaly häsiýetleri sebäpli dürli meýdanlarda giňden ulanylýan tebigy ýagdaýda ýüze çykýan kömelekdir.Bu entomopatogen kömelek köplenç toprakda bolýar we zyýankeşleriň giň toparyna gözegçilik etmek ukyby bilen tanalýar.Biopestisid hökmünde ulanylýar we daşky gurşawa arassalygy we dürli zyýan berijilere garşy täsiri sebäpli himiki pestisidlere alternatiwa hökmünde meşhurdyr.
Esasy programmalarynyň biriBeauveria bassianaoba hojalygyna zyýan berijilerden goraýar.Bu kömelek, ak çybyklar, şire, kepjebaş we tomzak ýaly dürli zyýan berijilere ýokaşmaga we öldürmäge ukyplydyr.Mör-möjekleriň kesikulasyna ýapyşyp, soňra bedene aralaşyp, öý eýesiniň ölümine sebäp bolup işleýär.Zyýan berijilerden goramagyň bu usuly täsirli we dowamly hasaplanýar, sebäbi ol beýleki peýdaly organizmlere zyýan bermezden ýa-da daşky gurşawy hapalamazdan zyýan berijileri ýörite nyşana alýar.Mundan başga-da,Beauveria bassianamör-möjeklere garşy durnuklylygy ösdürmek töwekgelçiligi pes, ony zyýankeşleri dolandyrmagyň toplumlaýyn maksatnamasynda gymmatly gural edip görkezýär.
Oba hojalygynda ulanmakdan başga-da,Beauveria bassianabagçylykda we bagbançylykda hem ulanylýar.Aýratynam, gök we ak ösümlik ýaly ýapyk we açyk ösümliklere zyýan berýän mör-möjeklere gözegçilik etmekde has täsirli.Ulanmak bilenBeauveria bassianaönümler, bagbanlar adam saglygyna we daşky gurşawa howp salýan zyýanly himiki pestisidleri ulanmazdan bu zyýan berijilere netijeli gözegçilik edip bilerler.
Ekin we ösümlik zyýankeşlerine garşy ulanmakda goşmaça,Beauveria bassianapotensial saglygy goraýyş goşundylary üçin hem öwrenildi.Gözlegçiler onuň çybyn, garynja we burun ýaly kesel göterýän mör-möjeklere gözegçilik etmekde ulanylyşyny öwrenýärler.Bu zyýan berijiler gyzzyrma, dengiz gyzzyrmasy, Laýma keseli we Gara ölüm ýaly keselleri ýaýradýarlar.Içindäki formulalary işläp düzmek arkalyBeauveria bassiana, bu keselleri zäherli himiki pestisidler zerurlygy bolmazdan netijeli dolandyryp bolar diýip umyt edýäris.
Mundan başga-da,Beauveria bassianasaklanylýan dänelerde zyýankeşlere gözegçilik etmek mümkinçiligini görkezdi.Däneli gyrgyçlar we tüwi buglary ýaly mör-möjekler däne ammarlaryna ep-esli zyýan ýetirip, azyk howpsuzlygyna howp salýar.Arza bermek bilenBeauveria bassianasaklanylýan dänelere, bu zyýan berijiler himiki tüsse zerurlygyny azaldyp, saklanylýan däneleriň hilini we howpsuzlygyny üpjün edip, netijeli dolandyrylyp bilner.
Netijede,Beauveria bassianadersara zyýan berijilerden goramak üçin köptaraply we gymmatly guraldyr.Dürli zyýan berijilere garşy täsirli, daşky gurşawa az täsir edýär we oba hojalygynda, bagbançylykda, ilatyň saglygynda we gallany saklamakda ulanylyş mümkinçilikleri bar.Himiki pestisidlere geljegi uly alternatiwadyr.Dünýä durnukly we ekologiýa taýdan arassa çözgütleri gözleýärkä, ulanmakBeauveria bassianabiopestisidiň köpelmegi ähtimal, ekosistemalaryň näzik deňagramlylygyny saklamak bilen ekinleri, ösümlikleri we ilatyň saglygyny goramaga kömek edýär.
Iş wagty: 31-2023-nji oktýabr